Depreme dayanaklı olup olmadığını anlamanın en doğru ve garantili yolu KAROT testidir. Ancak yasal yaptırımlarından dolayı ( binanın çürük çıkması durumunda yıkım kararı verilmesi ) bir çok kişinin tercih etmediği bir yoldur. Peki almak istediğiniz veya yaşadığınız konutun deprem riskini nasıl anlayabilirsiniz?
1-Binanın yaşı: Yapının hangi deprem yönetmeliğine uygun şekilde yapıldığı konusunda bilgiyi binanın yaşı verir. Güncel yönetmelik doğrultusunda inşa edilen binaların dayanıklılık konusunda eskilere oranla daha başarılı olduğu kabul edilir. Özellikle 1999 Marmara Depremi sonrasında çıkan bina denetimi ile ilgili yasa, yapıların daha sağlam inşa edilmesi adına önemli bir adımdır. Dolayısıyla 1999 depremi sonrasında inşa edilen binalar tercih edilebilir. Buna ek olarak, bina yaş aldıkça yapı malzemelerinin eskimesi ve görevlerini başarılı bir şekilde yerine getirmemesi de söz konusu olabilir.
2-Zemin durumu: Dere yatağı ya da dolgu alanlar doğal afetlere karşı daha savunmasız, sert zeminlerdeki yapılar ise daha dayanıklı kabul edilebilir. Ayrıca binanın temelinde yer altı suyu olup olmadığı da önemlidir. Bu sular motopomplarla temelden çekilip dışarı atılsalar da zeminde yeniden su birikmesi ve bu durumun temele zarar vermesi göz önünde bulundurulduğunda zemin durumunun önemi bir kez daha anlaşılır. Tabii bu noktada, yapıda kullanılan malzemelerin kalitesinin de önemli olduğunu hatırlatmakta fayda var. Beton kalitesi gibi kriterler ancak inşaat mühendisleri gibi uzmanlar tarafından incelenip değerlendirilebilir.
3-Onaylanan projeye uygunluk: Yapılar, onaylanan proje doğrultusunda inşa edilmeli ve inşa sonrasında da bu projeye sadık kalınmalıdır. Binaya sonradan kaçak kat çıkılması, asansör yapılması, tadilat sırasında kolonların kesilmesi gibi projede yer almayan uygulamaların hayata geçirilmesi ne yazık ki güvenlik sorunları doğurabilir. Eğer binanızda böyle bir durum söz konusuysa kesinlikle bir uzmana danışmanızı öneririz.
4-Kiriş ve kolon durumu: Kolon ve kirişlerdeki çatlaklar binanın dayanıklılığı hakkında bilgi verebilir. Fakat kiriş ya da kolonlarda herhangi bir çatlak yoksa bu da bina dayanıklılığının yüksek olduğu anlamına gelmeyebilir. En doğru sonucu deprem dayanıklılık testi ile öğrenilebileceğini bir kez daha hatırlatmak isteriz.
5-Binadaki rutubet durumu: Rutubet, binanın su yalıtımının iyi yapılmadığı anlamına gelebilir. Özellikle bodrum kattaki rutubet zamanla binanın taşıyıcı sistemlerine zarar verebilir.
